Kontsumoaren aroan bizi gara, eta eguberriak kontsumoaren festa eta eromen kolektiboaren ikur bihurtu dira.
Ondo baino hobeto bizitzeko baldintzak izan arren, inoiz ez dugu nahikoa; geroz eta gehiago nahi dugu. Etenik gabeko katea. Nahi genuen hori lortu bezain laster, behar berri bat sortzen diogu ( gure bizitza osoa betetzen duen publizitateak nahikotxo laguntzen du, egia esan) geure buruari. Aseezintasun betean bizi gara eta horrela ezin patxada eta oreka topatu.
“Gizon zoriontsuaren alkandora” Tolstoïren ipuin klasikoarekin gogoratu naiz:
Bazen behin herrialde urrun batean oso triste bizi zen erregea. Dena zuen, baina hala ere beti penetan. Hain zegoen tristea gaixotu egin zela. Erreinuko mediku eta jakintsu ezagunenak bere inguruan bildu ziren. Denetarik frogatu zuten, edabeak, enplastoak... ezerk ez zuen onbidean jartzen. Ilunabar batean, etsitzen hasiak zirenean, agure bat azaldu zen erregearen aurrera eta halaxe esan zion:
-Errege jauna, zoriontsu bizi den norbait topatu behar duzu eta bere alkandora egun oso batez jantzi ondoren, osatuko zara.
Erregeak bere agindupean zeuden guztiak zorion betean bizi zen pertsonaren bila bidali zituen. Asteak eman zituzten herri eta azienda guztiak miatzen: aberatsa gaixo zegoen, osasuntsu zegoenak sosik ez zuen, osasunez eta diruz ongi zebilenak arazoak zituen bizilagunarekin, besteak senarrarekin eta azkenak semearekin. Denei falta zitzaien zerbait zoriontsu izateko.
Halako batean nekazari batekin topo egin zuten, lanetik zetorren irrifartsu eta alai. Zoriontsua ote zen galdetu ziotenean halaxe erantzun zien: -“nola ez naiz ba zoriontsu biziko, bizitza ederra da, lanik ez zait falta, osasunez ondo baino hobeto nago, maite nauten eta maite ditudan senide eta lagunak ditut. Zer gehiago eska dezaket”
Erregearen emisarioak txoratzen zeuden. Topatu zuten azkenik zoriontsu bizi zen norbait! Erregea sendatzeko bere alkandora behar zutela adierazi ziotenean, nekazariak alkandorarik ez zuela erantzun zien harrituta.
Nahi eta “behar” duguna eta dugunaren arteko tartea laburtzen doan heinean zoriontasuna (edo barne lasaitasuna, oreka... nahi duzuen bezala deitu) handitzen doa.
Thursday, December 20, 2007
Thursday, December 13, 2007
REFLEXIÓN BAJO DE ENERGÍA
Investigadores con distinta motivación, inquietudes y recursos. El camino que escoge cada uno supone un compromiso educativo determinado.
Tierras altas y pantano
No hacemos nada solos
Está claro que todo investigador tendrá motivaciones, inquietudes y recursos diferentes y que optar por una linea, un tema de investigación u otro supondrá un compromiso determinado con la educación, con la sociedad. Pienso que cada uno es libre de investigar lo que le interes y le motive. Las investigaciones financiadas con dinero público deben estar en consonancia com las líneas de investigación marcadas por la administración (que se supone que buscarán el bien común -¿Qué es eso?-) el resto deberá buscar la financiación donde mejor pueda.
Desde las tierras altas los problemas se ven desde una perspectiva, quizá excesivamente académica y teórica. Cuando bajamos a las tierras pantanosas, vemos que los problemas no son simples y lineales; todo está interrelacionado, es complejo y además es probable que te mojes e incluso llegues a ensuciarte.
No hacemos nada solos. En ocasiones me parece que no tengo ideas propias. Leemos, oimos, vemos y reflexionamos. En esa reflexión generalmente procuramos afianzar nuestras ideas previas con las nuevas tesis leidas. Hay quien dice que no aprendemos más que aquello que ya sabemos... Eso es algo exagerado pero algo de cierto si que tiene. De todas formas creo que es fundamental compartir conocimento y experiencias, de esa forma avanzaremos más rápido, aunque el avance personal lo tiene que hacer cada uno transformado la información recibida en conocimiento personal.
Las presentaciones del proyecto Kosmodisea de Lorea y del proyecto de inclusión de las TIC en infantil y primaria de Elia, han sido una muestra de cómo utilizar las nuevas tecnologías para cambiar nuestros métodos tradicionales de trabajo haciendo la escuela más participativa y colaborativa y haciendo al alumnado protagonista activo de su proceso de aprendizaje.
Tierras altas y pantano
No hacemos nada solos
Está claro que todo investigador tendrá motivaciones, inquietudes y recursos diferentes y que optar por una linea, un tema de investigación u otro supondrá un compromiso determinado con la educación, con la sociedad. Pienso que cada uno es libre de investigar lo que le interes y le motive. Las investigaciones financiadas con dinero público deben estar en consonancia com las líneas de investigación marcadas por la administración (que se supone que buscarán el bien común -¿Qué es eso?-) el resto deberá buscar la financiación donde mejor pueda.
Desde las tierras altas los problemas se ven desde una perspectiva, quizá excesivamente académica y teórica. Cuando bajamos a las tierras pantanosas, vemos que los problemas no son simples y lineales; todo está interrelacionado, es complejo y además es probable que te mojes e incluso llegues a ensuciarte.
No hacemos nada solos. En ocasiones me parece que no tengo ideas propias. Leemos, oimos, vemos y reflexionamos. En esa reflexión generalmente procuramos afianzar nuestras ideas previas con las nuevas tesis leidas. Hay quien dice que no aprendemos más que aquello que ya sabemos... Eso es algo exagerado pero algo de cierto si que tiene. De todas formas creo que es fundamental compartir conocimento y experiencias, de esa forma avanzaremos más rápido, aunque el avance personal lo tiene que hacer cada uno transformado la información recibida en conocimiento personal.
Las presentaciones del proyecto Kosmodisea de Lorea y del proyecto de inclusión de las TIC en infantil y primaria de Elia, han sido una muestra de cómo utilizar las nuevas tecnologías para cambiar nuestros métodos tradicionales de trabajo haciendo la escuela más participativa y colaborativa y haciendo al alumnado protagonista activo de su proceso de aprendizaje.
Monday, December 03, 2007
OINARRIZKO ETA DERRIGORREZKO HEZKUNTZAREN GAINEKO NIRE IKUSPEGIA
Ondorengo ideia hauek ikastetxeko klaustrokideen artean eztabaidatzeko idatzi nituen.
ZEIN DA, NIRETZAT, OINARRIZKO HEZKUNTZAREN FUNTSA?
DBH bukatzerakoan ikasleen gehiengoak oinarrizko konpetentziak (orain arte helburuak) garatzea (horretarako aniztasunari trataera egokia ematea ezinbestekoa iruditzen zaigu)
HONEK EZ DU ESAN NAHI:
* Ikasleak ezer egin gabe aprobatuko dutenik edo aprobatu behar ditugunik.
* “Maila jaitsi” behar dugunik.
* Ikasleak lanik eta esfortzurik egin behar ez dutenik.
HONEK ESAN NAHI DU.
Ikasle gehienengana iristeko ahalegina egitea. Horretarako:
* Ikasleen mailatik abiatu behar dugula halabeharrez.
* Derrigorrezko Hezkuntza bukatzerakoan ikasleek zein oinarri-oinarrizko konpetentziak garatuak izan behar dituzten adostu behar ditugula.
* Gelan erabiltzen dugun metodologiaren gaineko hausnarketa egin behar dugula (ikasleak gelan jardun aktiboan egoten laguntzen duten metodologiak erabili beharko genituzkeela pentsatzen dugu)
* Ikaskuntza-irakaskuntza prozesuaren gaineko kontrola eraman behar dugula, eta bide onean ez badoa neurriak hartu behar ditugula. Hau da: ikasleak iristen dira nik eraman nahi ditudan tokira? Iristen ez badira: zergatik ez dira iristen? Zer egin dezaket iritsi daitezen? Zer dago nire esku prozesua birbideratzeko?
ETA HAU NOLA EGIN DEZAKEGU?
1. DENON ARTEAN eta DAGOEN LEGEDIA aintzat hartuz, Derrigorrezko Hezkuntza bukatzerakoan zein den ikasle batek jakin behar duena, egiten jakin behar duena, izan behar dituen ohitura eta jarrerak... adostea (DBH bukatzerakoan ikasle batek garatuak izan behar dituen oinarrizko konpetentziak definitzea hain zuzen) Funtsezko atal honi heltzerakoan gizakion honako arloak hartu beharko genituzke kontuan: arlo pertsonala eta familiarra, arlo soziala eta lan arloa. Gure ustez arlo akademikoari huts-hutsean lotzen zaizkion gaiak oinarrizko konpetentzietatik at geratu beharko lirateke.
Curriculo berriaren Dekretuak, gai honi halabeharrez heltzera behartzen gaitu: Hezkuntza Proiektua berritu eta Proeiktu Curricularra egin behar baitugu.
2 Oinarrizko konpetentzi horiek lortzeko zein bideak jorratuko ditugun ere berraztertu beharko dugu. Ikasleak ikaskuntza-irakaskuntza prozesuaren protagonista nagusia izan behar du, benetako sujeto aktiboa. Norberak egiten duenean ikasten dugu.
3. Gauzak bide onetik ez doazenerako protokoloak garatu beharko genituzke:
Ikasleak gelan lanean aritzea ezinbestekoa da prozesua bide onean joan ahal izateko; ikasleren batek lanik egiten ez duen lehen unetik, guk ere zer gertatu daitekeen aztertzen hasi beharko ginateke. Nire ikasgaian bakarrik ez du lanik egiten? Zein izan daiteke lanik ez egiteko arrazoia? Puntu honetan azpimarratu behar da guk sintoma bat ikusten dugula, ikasleak lanik egiten ez duela, edo portaera txarra duela, edo klasera ez datorela;baino zer dago jokabide horren atzean, zein da portaera hori izateko arrazoia? Zergatia zein den jakiterik izango bagenu, neurriak hartu ahal izango genituzke. Zer egin dezaket/dezakegu ikasle hori berriz ere lanean has dadin? Eta hau guztia bideratzeko prozesuan irakasle taldeak pisu handia izango badu ere, familia ere inplikatu beharko dugu, ikaslearekin ere akordioetara iritsi beharko dugu, kasu batzuetan agian beste erakunde batzuen kanpoko laguntza beharko dugu (Udala, Diputazioa) Kontua da, arazoak sumatu bezain laster neurriak hartzen saiatu behar dugula eta ahal dela era koordinatuan eta denok bide berean lana eginez.
Antzeko protokoloa egin beharko genuke etxerako lanekin. Gure ustez etxerako lanen gaineko hausnarketa sakona egin behar dugu: nolako etxerako lanak bidaltzen ditugu? Bakarrik egin ditzakete? Zenbat denbora eskaini behar dio ikasle batek etxean egin beharreko lanari? Zeintzuk egiten dituzte? Zein etekin ateratzen diete? Irakasleon artean askotan entzuten da, “etxerako lanak ekarri ditu baino gaizki eginak”; ez al dira ba horretarako? Gaizki egiten badituzte bidalitakoa bakarrik egiteko gai ez direlako seinale izango da, ezta?...
Kontuan hartzeko beste egoera bat: ahalegina eginda ere gure espektatibak betetzen ez dituzten ikasleak; lana egiten dute eta ez dira “iristen”. Horiekin zer egin? (Dena den, aurreko puntuak ondo lantzen baditugu, hau ere bideratua izango dugula pentsatzen dugu)
4. Ebaluazioaren balio hezitzailea lehenetsi behar dugu. Prozesuaren nondik norakoen berri izateko erabili behar dugu. Une oro ikasleak ikaskuntza-irakaskuntza prozesuan non dauden jakiteko tresna bat izan behar du. Ikasleari zer egiten duen ondo eta zertan okertzen den esateko erabiltzeaz gain, zergatik okertu den eta nola zuzendu dezakeen erakusteko erabiliko dugu. Gure lana hobetzeko tresna bat izan behar du.
Bukaerako ebaluazioa (kalifikatiboa) epai bat da, ez du asmo hezitzailerik, ikasleak noraino iritsi diren jakitea da bere helburu bakarra. Hezkuntzan era honetako ebaluazioa, bakarrik etapa baten bukaeran erabiltzera jo beharko genukeela pentsatzen dugu.
5. Ikasleak gure nahia, gure gogoa berak ikastea dela somatu behar du. Ikasleak guretzat inportantea dela antzeman behar du. Horretarako ikasleengandik gertu egon behar dugu, ondo ari ez denean zuzentzeko (ahal den neurrian, haserrea, etsipena eta ironiarik azaldu gabe) eta ondo ari denean indartzeko (ahal den neurrian era adierazkor eta hurbilean). Bere izenez deitzea eta begietara begiratzea asko lagundu dezakeela pentsatzen dugu. EZ GAIZKI ULERTU: honek ez du esan nahi, ikasleak mugak errespetatu behar ez dituenik edo bere ardurak betetzen ez dituenean kontuak eskatu behar ez dizkiogunik.
6. Irakasteko ilusioa izan behar dugu. Ikasleen aukeren gaineko espektatiba altuak baldin baditugu emaitzak askoz ere hobeak izango dira. Ikasleen motibazioa eragiten saiatu behar dugu; nola?
* Ikasleei proposatzen diegunaren erabilgarritasuna azalduz. Ondorengo galderei erantzuten saiatu beharko ginateke: Zer nahi dut nire ikasleek ikas dezaten? Zein erabilgarritasuna du irakatsi nahi diedana? Ikasleen interesetatik gertu dauden zein egoerekin lotu dezaket irakatsi nahi diedana?
* Helburua lortzeko gai direla sinestarazi. Saiatu eta gauzak ondo eginez gero aurrera egiteko gai izango direla sinestarazi. Zerbait ikasten ari garenean hasieran gaizki egitea ohikoa dela ulertarazi, huts eta okerrei esker ikasten dugula. Kontua da oker horien arrazoia topatzea eta nola zuzendu ditzakegun asmatzea (hau da irakasleon lanaren oinarrietako bat okerren zergatia antzematea eta horiek zuzentzeko bideak erakustea)
* Helburuak betetzea, arrakasta izatea eta aurrera egiteak sortzen duten zirrara sentsazioak interesa eta ahalegina areagotzen dituzte. Denoi gustatzen zaigu gauzak ondo egitea, eta ohikoena, ondo egiten duguna indartzea izaten da. Ikasleei ondo egiteak sortzen duen sentsazio positibo horiek bizitzeko aukera eman behar diegu. Beste aldean porrota dugu; porrot sentsazio kateatuak eragin suntsitzailea dute ikasleengan. Ahal den neurrian kate hori hausten saiatu beharko ginateke.
* Ebaluazioari aipamena egin badiogu ere, motibazioa bultzatzeko tresna baliagarria izan daitekeen neurrian beste ohar pare bat egingo ditugu bere gainean. Ebaluatzen duguna gelan landutakoarekin bat etorri behar du eta ikasleek oso garbi izan behar dute zer den guk irakatsi nahi dieguna. Ebaluazioa prozesua bideratzeko tresna bat dela ulertarazi behar diegu; bidean non nagoen jakiteko eta aurrera egiteko neurriak hartzen lagungarri suertatuko zaigun tresna (ebaluazioak motibazioa bultzatuko du baldin eta ikasleari zergatik okertu den eta nola zuzendu dezakeen erakusten badio). Ebaluazioa ikasleen autoestimua handitzeko tresna oso indartsua bihurtu daiteke, ikasleak oso ondo burutuko dituen frogak jartzen badizkiegu.
* Jadanik aipatutako beste gai batek ere eragin handia du ikasleen motibazioaren gainean, irakasle eta ikasleen arteko harremanak. Lehen esan bezala aurrerapenak azpimarratu eta okerren gaineko hausnarketa bultzatuz (zergatik egin duzu horrela? Zer egin dezakezu hau zuzentzeko?...) Ikasle guztiei arreta eta denbora eskainiz, honetarako entzute aktiboa erabiliko dugu (estrategia ezberdinak erabili ditzakegu: galderak egin, berak esandakoa parafraseatu...) Arazo handiak dituzten ikasleekin bakarkako elkarrizketak egitea eta bertan beraien portaeren gaineko zergatiak aztertzea eta konponbide eta konpromezuak lortzen saiatzea oso lagungarria suerta daitekeela pentsatzen dugu.
Eta egingo ditugun esfortzu guztiak eginda ere, jakitun gara zenbait ikasleekin ez dugula arrakastarik izango (%15+-) baino kopuru hori ahalik eta txikiena izan dadin ahalegindu beharko ginateke.
Alegia, 2007ko ekainaren 29a.
ZEIN DA, NIRETZAT, OINARRIZKO HEZKUNTZAREN FUNTSA?
DBH bukatzerakoan ikasleen gehiengoak oinarrizko konpetentziak (orain arte helburuak) garatzea (horretarako aniztasunari trataera egokia ematea ezinbestekoa iruditzen zaigu)
HONEK EZ DU ESAN NAHI:
* Ikasleak ezer egin gabe aprobatuko dutenik edo aprobatu behar ditugunik.
* “Maila jaitsi” behar dugunik.
* Ikasleak lanik eta esfortzurik egin behar ez dutenik.
HONEK ESAN NAHI DU.
Ikasle gehienengana iristeko ahalegina egitea. Horretarako:
* Ikasleen mailatik abiatu behar dugula halabeharrez.
* Derrigorrezko Hezkuntza bukatzerakoan ikasleek zein oinarri-oinarrizko konpetentziak garatuak izan behar dituzten adostu behar ditugula.
* Gelan erabiltzen dugun metodologiaren gaineko hausnarketa egin behar dugula (ikasleak gelan jardun aktiboan egoten laguntzen duten metodologiak erabili beharko genituzkeela pentsatzen dugu)
* Ikaskuntza-irakaskuntza prozesuaren gaineko kontrola eraman behar dugula, eta bide onean ez badoa neurriak hartu behar ditugula. Hau da: ikasleak iristen dira nik eraman nahi ditudan tokira? Iristen ez badira: zergatik ez dira iristen? Zer egin dezaket iritsi daitezen? Zer dago nire esku prozesua birbideratzeko?
ETA HAU NOLA EGIN DEZAKEGU?
1. DENON ARTEAN eta DAGOEN LEGEDIA aintzat hartuz, Derrigorrezko Hezkuntza bukatzerakoan zein den ikasle batek jakin behar duena, egiten jakin behar duena, izan behar dituen ohitura eta jarrerak... adostea (DBH bukatzerakoan ikasle batek garatuak izan behar dituen oinarrizko konpetentziak definitzea hain zuzen) Funtsezko atal honi heltzerakoan gizakion honako arloak hartu beharko genituzke kontuan: arlo pertsonala eta familiarra, arlo soziala eta lan arloa. Gure ustez arlo akademikoari huts-hutsean lotzen zaizkion gaiak oinarrizko konpetentzietatik at geratu beharko lirateke.
Curriculo berriaren Dekretuak, gai honi halabeharrez heltzera behartzen gaitu: Hezkuntza Proiektua berritu eta Proeiktu Curricularra egin behar baitugu.
2 Oinarrizko konpetentzi horiek lortzeko zein bideak jorratuko ditugun ere berraztertu beharko dugu. Ikasleak ikaskuntza-irakaskuntza prozesuaren protagonista nagusia izan behar du, benetako sujeto aktiboa. Norberak egiten duenean ikasten dugu.
3. Gauzak bide onetik ez doazenerako protokoloak garatu beharko genituzke:
Ikasleak gelan lanean aritzea ezinbestekoa da prozesua bide onean joan ahal izateko; ikasleren batek lanik egiten ez duen lehen unetik, guk ere zer gertatu daitekeen aztertzen hasi beharko ginateke. Nire ikasgaian bakarrik ez du lanik egiten? Zein izan daiteke lanik ez egiteko arrazoia? Puntu honetan azpimarratu behar da guk sintoma bat ikusten dugula, ikasleak lanik egiten ez duela, edo portaera txarra duela, edo klasera ez datorela;baino zer dago jokabide horren atzean, zein da portaera hori izateko arrazoia? Zergatia zein den jakiterik izango bagenu, neurriak hartu ahal izango genituzke. Zer egin dezaket/dezakegu ikasle hori berriz ere lanean has dadin? Eta hau guztia bideratzeko prozesuan irakasle taldeak pisu handia izango badu ere, familia ere inplikatu beharko dugu, ikaslearekin ere akordioetara iritsi beharko dugu, kasu batzuetan agian beste erakunde batzuen kanpoko laguntza beharko dugu (Udala, Diputazioa) Kontua da, arazoak sumatu bezain laster neurriak hartzen saiatu behar dugula eta ahal dela era koordinatuan eta denok bide berean lana eginez.
Antzeko protokoloa egin beharko genuke etxerako lanekin. Gure ustez etxerako lanen gaineko hausnarketa sakona egin behar dugu: nolako etxerako lanak bidaltzen ditugu? Bakarrik egin ditzakete? Zenbat denbora eskaini behar dio ikasle batek etxean egin beharreko lanari? Zeintzuk egiten dituzte? Zein etekin ateratzen diete? Irakasleon artean askotan entzuten da, “etxerako lanak ekarri ditu baino gaizki eginak”; ez al dira ba horretarako? Gaizki egiten badituzte bidalitakoa bakarrik egiteko gai ez direlako seinale izango da, ezta?...
Kontuan hartzeko beste egoera bat: ahalegina eginda ere gure espektatibak betetzen ez dituzten ikasleak; lana egiten dute eta ez dira “iristen”. Horiekin zer egin? (Dena den, aurreko puntuak ondo lantzen baditugu, hau ere bideratua izango dugula pentsatzen dugu)
4. Ebaluazioaren balio hezitzailea lehenetsi behar dugu. Prozesuaren nondik norakoen berri izateko erabili behar dugu. Une oro ikasleak ikaskuntza-irakaskuntza prozesuan non dauden jakiteko tresna bat izan behar du. Ikasleari zer egiten duen ondo eta zertan okertzen den esateko erabiltzeaz gain, zergatik okertu den eta nola zuzendu dezakeen erakusteko erabiliko dugu. Gure lana hobetzeko tresna bat izan behar du.
Bukaerako ebaluazioa (kalifikatiboa) epai bat da, ez du asmo hezitzailerik, ikasleak noraino iritsi diren jakitea da bere helburu bakarra. Hezkuntzan era honetako ebaluazioa, bakarrik etapa baten bukaeran erabiltzera jo beharko genukeela pentsatzen dugu.
5. Ikasleak gure nahia, gure gogoa berak ikastea dela somatu behar du. Ikasleak guretzat inportantea dela antzeman behar du. Horretarako ikasleengandik gertu egon behar dugu, ondo ari ez denean zuzentzeko (ahal den neurrian, haserrea, etsipena eta ironiarik azaldu gabe) eta ondo ari denean indartzeko (ahal den neurrian era adierazkor eta hurbilean). Bere izenez deitzea eta begietara begiratzea asko lagundu dezakeela pentsatzen dugu. EZ GAIZKI ULERTU: honek ez du esan nahi, ikasleak mugak errespetatu behar ez dituenik edo bere ardurak betetzen ez dituenean kontuak eskatu behar ez dizkiogunik.
6. Irakasteko ilusioa izan behar dugu. Ikasleen aukeren gaineko espektatiba altuak baldin baditugu emaitzak askoz ere hobeak izango dira. Ikasleen motibazioa eragiten saiatu behar dugu; nola?
* Ikasleei proposatzen diegunaren erabilgarritasuna azalduz. Ondorengo galderei erantzuten saiatu beharko ginateke: Zer nahi dut nire ikasleek ikas dezaten? Zein erabilgarritasuna du irakatsi nahi diedana? Ikasleen interesetatik gertu dauden zein egoerekin lotu dezaket irakatsi nahi diedana?
* Helburua lortzeko gai direla sinestarazi. Saiatu eta gauzak ondo eginez gero aurrera egiteko gai izango direla sinestarazi. Zerbait ikasten ari garenean hasieran gaizki egitea ohikoa dela ulertarazi, huts eta okerrei esker ikasten dugula. Kontua da oker horien arrazoia topatzea eta nola zuzendu ditzakegun asmatzea (hau da irakasleon lanaren oinarrietako bat okerren zergatia antzematea eta horiek zuzentzeko bideak erakustea)
* Helburuak betetzea, arrakasta izatea eta aurrera egiteak sortzen duten zirrara sentsazioak interesa eta ahalegina areagotzen dituzte. Denoi gustatzen zaigu gauzak ondo egitea, eta ohikoena, ondo egiten duguna indartzea izaten da. Ikasleei ondo egiteak sortzen duen sentsazio positibo horiek bizitzeko aukera eman behar diegu. Beste aldean porrota dugu; porrot sentsazio kateatuak eragin suntsitzailea dute ikasleengan. Ahal den neurrian kate hori hausten saiatu beharko ginateke.
* Ebaluazioari aipamena egin badiogu ere, motibazioa bultzatzeko tresna baliagarria izan daitekeen neurrian beste ohar pare bat egingo ditugu bere gainean. Ebaluatzen duguna gelan landutakoarekin bat etorri behar du eta ikasleek oso garbi izan behar dute zer den guk irakatsi nahi dieguna. Ebaluazioa prozesua bideratzeko tresna bat dela ulertarazi behar diegu; bidean non nagoen jakiteko eta aurrera egiteko neurriak hartzen lagungarri suertatuko zaigun tresna (ebaluazioak motibazioa bultzatuko du baldin eta ikasleari zergatik okertu den eta nola zuzendu dezakeen erakusten badio). Ebaluazioa ikasleen autoestimua handitzeko tresna oso indartsua bihurtu daiteke, ikasleak oso ondo burutuko dituen frogak jartzen badizkiegu.
* Jadanik aipatutako beste gai batek ere eragin handia du ikasleen motibazioaren gainean, irakasle eta ikasleen arteko harremanak. Lehen esan bezala aurrerapenak azpimarratu eta okerren gaineko hausnarketa bultzatuz (zergatik egin duzu horrela? Zer egin dezakezu hau zuzentzeko?...) Ikasle guztiei arreta eta denbora eskainiz, honetarako entzute aktiboa erabiliko dugu (estrategia ezberdinak erabili ditzakegu: galderak egin, berak esandakoa parafraseatu...) Arazo handiak dituzten ikasleekin bakarkako elkarrizketak egitea eta bertan beraien portaeren gaineko zergatiak aztertzea eta konponbide eta konpromezuak lortzen saiatzea oso lagungarria suerta daitekeela pentsatzen dugu.
Eta egingo ditugun esfortzu guztiak eginda ere, jakitun gara zenbait ikasleekin ez dugula arrakastarik izango (%15+-) baino kopuru hori ahalik eta txikiena izan dadin ahalegindu beharko ginateke.
Alegia, 2007ko ekainaren 29a.
EZETZ ASMATU
Gaurkorako asmakizun bat proposatuko dizuet.
XXI. mendeko pandemia izango omen dira gizentasuna eta honen ondorioz ematen diren arazo eta gaixotasunak. Arrazoiak ugari eta anitzak badira ere, bi nagusietan laburbildu daitezke: geroz eta gutxiago mugitzen gara, bai lanean bai aisialdian (garraio motordunak, telebista, internet eta joko elektronikoak) eta jateko ohiturak ere azken urteetan okerrera egin dute nabarmen (otordu azkarrak, cocacola, kas... uraren ordez, opil industrialak etabar)
Bestaldetik, Hezkuntza sailaren erronka nagusietakoa ikastetxeetako bizikidetza hobetzea da, eta horretarako baliabide (dirua) mordoa erabiltzen ari da.
Eskoletan hiru alderdi hauek oso zuzenean lantzen dituen ikasgai bat bada. Jakintzagai honetan ikasleek bere burua hobeto ezagutu eta zaintzen ikasten dute, mugimenduaren eta jokoaren plazerra dastatzen dute, elkarren artean lagundu eta lehiatzen dira eta jardun honetan sortzen diren gatazkak era positiboan bideratzen ahalegintzen dira; elikatzeko ohitura osasuntsuak jorratzen dituzte baita ere eta azken urteetan hainbeste entzuten den adimen emozionala (gure emozio eta sentimenduak ezagutu, identifikatu eta kontrolatu eta besteekin hartu-eman osasuntsuak izateko abilezien garapena, besteak-beste) lantzeko parada ezin hobea eskaintzen du.
Honez gero asmatu al duzue zein ikasgaiaz ari naizen?
Eta zer dela eta zetorren hau guztia?
Kontua da, Hezkuntza sailak onartu berri duen Curriculumean Gorputz Hezkuntzako orduak nabarmen murriztu dituela. Datorren ikasturtetik aurrera, Derrigorrezko Hezkuntzan hala nahi duten eskolek, astero Soin Hezkuntzako ordu bakarra eskaini ahal izango dutelarik.
Euskadi, aurrera doan Herria.
2007ko urria
XXI. mendeko pandemia izango omen dira gizentasuna eta honen ondorioz ematen diren arazo eta gaixotasunak. Arrazoiak ugari eta anitzak badira ere, bi nagusietan laburbildu daitezke: geroz eta gutxiago mugitzen gara, bai lanean bai aisialdian (garraio motordunak, telebista, internet eta joko elektronikoak) eta jateko ohiturak ere azken urteetan okerrera egin dute nabarmen (otordu azkarrak, cocacola, kas... uraren ordez, opil industrialak etabar)
Bestaldetik, Hezkuntza sailaren erronka nagusietakoa ikastetxeetako bizikidetza hobetzea da, eta horretarako baliabide (dirua) mordoa erabiltzen ari da.
Eskoletan hiru alderdi hauek oso zuzenean lantzen dituen ikasgai bat bada. Jakintzagai honetan ikasleek bere burua hobeto ezagutu eta zaintzen ikasten dute, mugimenduaren eta jokoaren plazerra dastatzen dute, elkarren artean lagundu eta lehiatzen dira eta jardun honetan sortzen diren gatazkak era positiboan bideratzen ahalegintzen dira; elikatzeko ohitura osasuntsuak jorratzen dituzte baita ere eta azken urteetan hainbeste entzuten den adimen emozionala (gure emozio eta sentimenduak ezagutu, identifikatu eta kontrolatu eta besteekin hartu-eman osasuntsuak izateko abilezien garapena, besteak-beste) lantzeko parada ezin hobea eskaintzen du.
Honez gero asmatu al duzue zein ikasgaiaz ari naizen?
Eta zer dela eta zetorren hau guztia?
Kontua da, Hezkuntza sailak onartu berri duen Curriculumean Gorputz Hezkuntzako orduak nabarmen murriztu dituela. Datorren ikasturtetik aurrera, Derrigorrezko Hezkuntzan hala nahi duten eskolek, astero Soin Hezkuntzako ordu bakarra eskaini ahal izango dutelarik.
Euskadi, aurrera doan Herria.
2007ko urria
NON UTZI DITUGU TXIRRINDUAK?
Udako oporrak joan dira eta denok gure eginbeharretara itzuli gara. Lanera edo eskoletara itzultzearekin batera egunak uzten dizkigun tarte libre horietan egiten ditugun ekintzak ere berreskuratu ditugu. Lanegunetan izaten dugun aisialdirako tarte laburra ariketa fisikoari, kirolari eskaintzen diogunon multzoa zabala da oso. Aitortuko dizuet poza sentitzen dudala gazte eta ez hain gazteak, entrenamendu saioetan ikusten ditudanean, Oria ibaian arraunean (irudi ederra eskaintzen digute gainera), Berazubiko pistan saltoka eta lasterka, Artzabaltza (Izaskungo eta Villabonako bideak ahaztu gabe) inguruan paseoan (Uzturrera egunero igotzen direnak ere badira) eta korrika –Behobia-Donostia lasterketak bazter guztiak lasterkariz betetzen ditu!- txirrinduz batera eta bestera, dantzan toki ezberdinetan, Kiroldegian eta ikastetxeetan futbola, saskibaloia, judoa, igeriketa...
Pozgarria da bai, aberastuko dituen jarduerak egiten horrenbeste jende ikustea.
Honekin lotuta eta mugikortasunaren astea dela eta, honako galdera hau etorri zait burura: horren herri kirolzalea izanik zergatik ez dugu txirrindua garraio moduan gehiago erabiltzen? Gure herri eta bideetan autoa jaun eta jabe izan da azken 25 urteetan, hala ere, badirudi azken aldian oinezkoentzako eta txirrindularientzako toki gehiago bilatzen ari direla administrazio ezberdinetatik (espaloiak eta oinezkoentzako eremuak zabaldu eta bide gorriak egiten ari dira) Dena den zenbait tokietan polemika ugari sortu duten obrak izan dira: alde batetik kotxeak aparkatzeko toki gutxiago dagoela diote batzuk; nik, aukeran, nahiago ditut oinezkoentzako eremu gehiago nahiz eta automobilak urrutiago utzi behar. Eta bestetik oinezkoak eta txirrindulariak partekatu behar dituzten atalek -Tolosan egiten ari den bide gorriaren atal ugari horrela egiten ari dira- sortu dute eztabaida. Konponbidea sinplea izanik ere ez dakit erraza egingo ote zaigun betetzea, oinez goazenean bide gorriari erreparatu eta libre utzi behar dugu eta txirrinduz goazenean berriz mantso eta adi joan behar dugu.
Mugikortasun jasangarriagoa lortzeko bideetatik bat hau litzateke, oinez zein bizikletaz mugitzeko aukerak erraztu eta beste bat, garraio publikoa hobetu, ugaritu eta merkeagoa jarriz, txirrinduak garraio publikoan eramateko erraztasunak ematea ahaztu gabe; era horretan txirrinduz egiteko luzeegia izan daitekeen bidaia garraio publikoan egin ahal izango genukeen eta goazen tokira iritsita txirrinduz mugituko ginateke.
Oinez, txirrinduz zein garraio publikoan mugitzeak ingurugiroari mesede egiteaz gain, guri ere osasuna eta patxada handiagoa emango digu.
2007ko iraila
Pozgarria da bai, aberastuko dituen jarduerak egiten horrenbeste jende ikustea.
Honekin lotuta eta mugikortasunaren astea dela eta, honako galdera hau etorri zait burura: horren herri kirolzalea izanik zergatik ez dugu txirrindua garraio moduan gehiago erabiltzen? Gure herri eta bideetan autoa jaun eta jabe izan da azken 25 urteetan, hala ere, badirudi azken aldian oinezkoentzako eta txirrindularientzako toki gehiago bilatzen ari direla administrazio ezberdinetatik (espaloiak eta oinezkoentzako eremuak zabaldu eta bide gorriak egiten ari dira) Dena den zenbait tokietan polemika ugari sortu duten obrak izan dira: alde batetik kotxeak aparkatzeko toki gutxiago dagoela diote batzuk; nik, aukeran, nahiago ditut oinezkoentzako eremu gehiago nahiz eta automobilak urrutiago utzi behar. Eta bestetik oinezkoak eta txirrindulariak partekatu behar dituzten atalek -Tolosan egiten ari den bide gorriaren atal ugari horrela egiten ari dira- sortu dute eztabaida. Konponbidea sinplea izanik ere ez dakit erraza egingo ote zaigun betetzea, oinez goazenean bide gorriari erreparatu eta libre utzi behar dugu eta txirrinduz goazenean berriz mantso eta adi joan behar dugu.
Mugikortasun jasangarriagoa lortzeko bideetatik bat hau litzateke, oinez zein bizikletaz mugitzeko aukerak erraztu eta beste bat, garraio publikoa hobetu, ugaritu eta merkeagoa jarriz, txirrinduak garraio publikoan eramateko erraztasunak ematea ahaztu gabe; era horretan txirrinduz egiteko luzeegia izan daitekeen bidaia garraio publikoan egin ahal izango genukeen eta goazen tokira iritsita txirrinduz mugituko ginateke.
Oinez, txirrinduz zein garraio publikoan mugitzeak ingurugiroari mesede egiteaz gain, guri ere osasuna eta patxada handiagoa emango digu.
2007ko iraila
BIZITZA BIZI
Egun osoa bidean pasa ondoren herrira gerturatzen ari zen bidaiaria. Herriko lehen etxeak hasten ziren ingurutik mendixka bat ikusi zuen. Deigarria egin zitzaion bertara igotzeko bidearen edertasuna, urre koloreko harri txintxarrez betetako bidexka, errekako harri borobil eta zuri-zuriak inguratzen zuten. Goian, bidearen bukaeran, zilarrezko ate distiratsuak egurrezko itxituraren sarrera dotoretzen zuen. Nekea gainditu eta gorantz abiatu zen. Lorez estalitako zelai zoragarriarekin topatu zen, han hemenka urki bakan batzuk eta txoriak kantu etengabean. Belazean etzan zen txundituta. Atsedena hartu ondoren, eseri eta zelaian ordenik gabe harri zuriak barreiatuta zeudela konturatu zen. Horietako batera gerturatu eta honako hau irakurri zuen “Abdul Tare, zazpi urte, bi hilabete eta zortzi egun” ondokora joan eta “Lamar Kalib, bost urte hamar hilabete eta hogei egun”, larritzen hasi zen, toki paregabe hau kanposantu bat zen eta hilarri horietako inskripzioetan azaltzen zen pertsonarik zaharrenak 11 urte besterik ez zituen. Malkoei ezin eutsi, bertan eseri eta negarrez hasi zen. Une horretan kanposantuko zaintzailea agertu zen eta ahaiden batengatik negarrez ari ote zen galdetu zion. Ezetz, seniderik ez zuela inguru haietan baina zer demontre gertatzen ote zen herri hartan; horren herri txikian nola zen posible horrenbeste ume hiltzea, galdetu zion. Irrifarrez halaxe erantzun zion zaintzaileak: “lasai zaitez gizona! Hemen ez dugu inongo maldiziorik, ohitura zahar bat besterik ez. Gazte batek hamabost urte betetzen dituenean, gurasoek koadernotxo bat oparitzen diote -nik hemen, lepotik zintzilik dudan honen tankerakoa- eta momentu hortatik aurrera, norbera pozik, alai, indarrez beteta sentitzen den bakoitzean libreta ireki eta alde batean zerk sortu zion egoera pozgarri hori idazten du eta bestaldean berriz, zenbat denbora iraun zuen gozamenak. Norbait hiltzean, koadernoa hartzen diogu, bertan jasotako denbora guztia batu eta bere hilarrian idazten dugu. Guretzat, hori baita benetan bizitako denbora”
Egun hauetan Ramon Olasagastik idatzi berri duen “Mendiminez” liburu zoragarria irakurri dut. Azken urteotan hildako hogeita bi euskal mendizaleen bizitzen isla jasotzen du bertan. Ni ere negarrari ezin eutsi aritu naiz pasarte ugaritan, testuaren edertasunak, egoeren emozio gorena... Baina liburuaren kalitateaz gain azpimarratu nahi dudana Ramonek lanari eman nahi izan dion mezua da, eta horretara dator lerro hauen hasieran, behin, nonbait, entzundako ipuinaren bertsio librea. Mendizale hauek ez zuten arriskua bilatzen, zoriontsu izatea zuten helburu. Beraien bizitza, beraien zaletasuna pasioz bizitako jendea ziren. Bizizaleak; zentzurik hoberenean.
Ni ere, nire erara, bizizalea sentitzen naiz. Bizitzaren une bakoitzari bere xarma bilatzen ahalegintzen naiz, gertatzen zaidanaren alde positiboa topatzen, eta batez ere, arazoen tamaina erlatibizatzen; maiz izugarri larriak iruditzen zaizkigu ditugun arazoak benetako arazo larri bat izan arte (gaisotasun larriren bat, heriotza...) Hala ere aitortuko dizuet ez dudala beti lortzen, etzazue pentsa.
2007ko ekaina
Egun hauetan Ramon Olasagastik idatzi berri duen “Mendiminez” liburu zoragarria irakurri dut. Azken urteotan hildako hogeita bi euskal mendizaleen bizitzen isla jasotzen du bertan. Ni ere negarrari ezin eutsi aritu naiz pasarte ugaritan, testuaren edertasunak, egoeren emozio gorena... Baina liburuaren kalitateaz gain azpimarratu nahi dudana Ramonek lanari eman nahi izan dion mezua da, eta horretara dator lerro hauen hasieran, behin, nonbait, entzundako ipuinaren bertsio librea. Mendizale hauek ez zuten arriskua bilatzen, zoriontsu izatea zuten helburu. Beraien bizitza, beraien zaletasuna pasioz bizitako jendea ziren. Bizizaleak; zentzurik hoberenean.
Ni ere, nire erara, bizizalea sentitzen naiz. Bizitzaren une bakoitzari bere xarma bilatzen ahalegintzen naiz, gertatzen zaidanaren alde positiboa topatzen, eta batez ere, arazoen tamaina erlatibizatzen; maiz izugarri larriak iruditzen zaizkigu ditugun arazoak benetako arazo larri bat izan arte (gaisotasun larriren bat, heriotza...) Hala ere aitortuko dizuet ez dudala beti lortzen, etzazue pentsa.
2007ko ekaina
EUSKARAREN GEROA
Hizkuntzak elkarren artean komunikatzeko tresnak dira, tresna magikoak esango nuke. Hizkuntza bakoitza mundu berri batera ematen duen leihoa da; bertatik ordurarte antzeman gabeko soinu, usain eta koloreak dastatu eta gozatuko ditugu; bizimodu eta jende berria ezagutuko dugu. Kontua da, tresna magiko horietako bakoitza menperatzera iristeko lan eskerga egin behar dela eta horretarako motibazioren bat izatea ezinbestekoa da (beharra, gogoa eta bihotza, ikasteko grina...)
Hizkuntzen mundu honetan Euskararen kasua bitxia eta zaila da oso. Alde batetik euskaldun guztiok elebidunak gara; orekatuago edo desorekatuago baino denok ezagutzen dugu erdal hizkuntzaren bat, gaztelera edo frantsesa kasu gehienetan. Egoera honek gaztelera edo frantses hiztunei dezente zailtzen die hizkuntza ikasteko prozesua; bai baitakite edozein unean bere ama hizkuntzara jota ingurukoekin elkar ulertzea lortuko dutela, eta bestaldetik ia ezinezkoa zaie erabat euskaraz biziko diren tokiren bat topatzea.
Hogeitazortzi urte pasa dira Gernikako Estatutua onartu zenetik, eta honek, garbi asko adierazten du gure komunitatean euskara eta gaztelania hizkuntza ofizialak direla eta denok dugula horiek jakiteko eta erabiltzeko eskubidea eta administrazioak behar diren neurriak hartu behar dituela euskararen ezagutza bermatzeko.
Euskalduntze prozesuan oinarrietako bat izan den Hezkuntza sistemak erabilitako hiru ereduetako bik, Ak eta Bk hain zuzen ere, euskalduntzeko baliorik ez dutela garbi asko ikusi dugu (baldintzen arabera D ereduak ezta ere). Orain dela aste batzuk Hezkuntza sailburuak Hizkuntza ereduen gaineko proposamen berria egin zuen Parlamentuan eta zehaztasun falta egotzi badiote ere helburua garbia eta nire ustez egokia da: Derrigorrezko Hezkuntza bukatzerakoan (16 urte) gazte guztiek B2 maila (idatziz zein ahoz, adierazmen eta ulermen maila txukuna) gainditu beharko dute; etzazue pentsa erronka makala denik!
Politiko batzuk kareta kenduta, benetako aurpegia azaldu dute; horren sutsuki defendatu duten Estatutuak dioenak bost axola; interesatzen zaiena bai, baina gustukoa ez dutena...
Aipatutako gaiak garrantzi itzela badu ere, euskalduntzearen gaia ikaragarri korapilatsu eta konplexua da eta ezin da Hezkuntza sistemara mugatu. D eredua eredu bakarra izango balitz ere, eskualde gehienetan eskolak ez luke euskalduntzea lortuko: alde batetik ikasleak ikastetxeetan 1050 ordu pasatzen dituzte urtean zehar, hori beraien bizitzako denboraren %14a besterik ez da; bestetik, irakasleen hizkuntzaren menperatze maila ez da beti nahi bezain egokia (gutxiestu gabe irakasleek euskara ikasteko egindako esfortzu handia) eta gehienetan hizkuntzaren erregistro bakarra, akademikoa, besterik ez da lantzen. Gazteak ez dira eroso sentitzen lagunartean, jolasean... euskaraz mintzatuta, ez baitira gai esan nahi duten guztia eta esan nahi duten eran esateko.
Euskalduntzearen kontu hauetan errealitatera itzuli behar dugu; Euskal Herriako zenbait eskualdetan (ez gehiegitan) euskaraz bizitzeko aukera izango dugu, baina gehienetan eta etorkizun hoberenean, jendeak euskara ezagutu eta jakin (?) arren, gazteleraz biziko da. Jendea erosoen sentitzen den hizkuntzan bizi da orokorrean eta hori alda ezina da. Sekulako gogoa eta indarra behar da, eremu erdaldun batean jaio, euskara eskolan ikasi eta eskualde erdaldun horretan euskaraz bizitzeko erabakia hartzeko.
Hala ere -eta honetan ezin dugu etsi- euskaraz bizi nahi dugunok euskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatzen jarraitu behar dugu, administrazioaren aurrean zer esanik ez, baina baita ere mundu pribatuan, indarra eginez euskara erabiltzeko aukera eskaini diezaguten. Hizkuntza bat ez da galtzen ez dakitenek...
Ez ahaztu.
2007ko maiatza
Hizkuntzen mundu honetan Euskararen kasua bitxia eta zaila da oso. Alde batetik euskaldun guztiok elebidunak gara; orekatuago edo desorekatuago baino denok ezagutzen dugu erdal hizkuntzaren bat, gaztelera edo frantsesa kasu gehienetan. Egoera honek gaztelera edo frantses hiztunei dezente zailtzen die hizkuntza ikasteko prozesua; bai baitakite edozein unean bere ama hizkuntzara jota ingurukoekin elkar ulertzea lortuko dutela, eta bestaldetik ia ezinezkoa zaie erabat euskaraz biziko diren tokiren bat topatzea.
Hogeitazortzi urte pasa dira Gernikako Estatutua onartu zenetik, eta honek, garbi asko adierazten du gure komunitatean euskara eta gaztelania hizkuntza ofizialak direla eta denok dugula horiek jakiteko eta erabiltzeko eskubidea eta administrazioak behar diren neurriak hartu behar dituela euskararen ezagutza bermatzeko.
Euskalduntze prozesuan oinarrietako bat izan den Hezkuntza sistemak erabilitako hiru ereduetako bik, Ak eta Bk hain zuzen ere, euskalduntzeko baliorik ez dutela garbi asko ikusi dugu (baldintzen arabera D ereduak ezta ere). Orain dela aste batzuk Hezkuntza sailburuak Hizkuntza ereduen gaineko proposamen berria egin zuen Parlamentuan eta zehaztasun falta egotzi badiote ere helburua garbia eta nire ustez egokia da: Derrigorrezko Hezkuntza bukatzerakoan (16 urte) gazte guztiek B2 maila (idatziz zein ahoz, adierazmen eta ulermen maila txukuna) gainditu beharko dute; etzazue pentsa erronka makala denik!
Politiko batzuk kareta kenduta, benetako aurpegia azaldu dute; horren sutsuki defendatu duten Estatutuak dioenak bost axola; interesatzen zaiena bai, baina gustukoa ez dutena...
Aipatutako gaiak garrantzi itzela badu ere, euskalduntzearen gaia ikaragarri korapilatsu eta konplexua da eta ezin da Hezkuntza sistemara mugatu. D eredua eredu bakarra izango balitz ere, eskualde gehienetan eskolak ez luke euskalduntzea lortuko: alde batetik ikasleak ikastetxeetan 1050 ordu pasatzen dituzte urtean zehar, hori beraien bizitzako denboraren %14a besterik ez da; bestetik, irakasleen hizkuntzaren menperatze maila ez da beti nahi bezain egokia (gutxiestu gabe irakasleek euskara ikasteko egindako esfortzu handia) eta gehienetan hizkuntzaren erregistro bakarra, akademikoa, besterik ez da lantzen. Gazteak ez dira eroso sentitzen lagunartean, jolasean... euskaraz mintzatuta, ez baitira gai esan nahi duten guztia eta esan nahi duten eran esateko.
Euskalduntzearen kontu hauetan errealitatera itzuli behar dugu; Euskal Herriako zenbait eskualdetan (ez gehiegitan) euskaraz bizitzeko aukera izango dugu, baina gehienetan eta etorkizun hoberenean, jendeak euskara ezagutu eta jakin (?) arren, gazteleraz biziko da. Jendea erosoen sentitzen den hizkuntzan bizi da orokorrean eta hori alda ezina da. Sekulako gogoa eta indarra behar da, eremu erdaldun batean jaio, euskara eskolan ikasi eta eskualde erdaldun horretan euskaraz bizitzeko erabakia hartzeko.
Hala ere -eta honetan ezin dugu etsi- euskaraz bizi nahi dugunok euskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatzen jarraitu behar dugu, administrazioaren aurrean zer esanik ez, baina baita ere mundu pribatuan, indarra eginez euskara erabiltzeko aukera eskaini diezaguten. Hizkuntza bat ez da galtzen ez dakitenek...
Ez ahaztu.
2007ko maiatza
EGUNGO GAZTEAK
Askotan entzun ohi ditut egungo gazte eta umeen gaineko iritzi ezkor xamarrak: lotsagabeak direla, errespeturik ez dutela, esfurtzua zer den ez dakitela... Mota honetako loreak entzuten ditudanean, iritziemalea mutazio genetikoren bati egozten dizkiolako sentsazioa daukat gainera, auskalo zerk sortutakoa; Txernobilgo laino erradioaktiboak akaso.
Gizakion heziketa oso gai konplexua da. Jaiotzen garenetik, eta askoren aburuz amaren sabelean gaudenetik ere, gure inguruan ematen diren gertaerak eragina izango dute gure nortasunean, gure izaeran, gure heziketan eta horietako asko oharkabean pasatzen dira gehienontzat. Ume batek (eta heldu batek baita ere) errazago ikasiko du ikusten duena esaten zaiona baino. Gazteek, umeek eredu egokiak, erreferenteak behar dituzte.
Kontua horixe da, orain dela urte batzuk, oinarrizko heziketa osatzeko garaian, erreferente gutxiago, ia etengabe presenteak (ama gehienetan hor zegoen) eta batuagoak zeuden; herritar gehienak ere ume eta gazteen heziketa prozesuan bete-betan parte hartzen zuten. Gaur egun berriz, heziketa erreferenteak askotan desagertu egin dira eta estimuloen iturriak ia mugagabeak izan daitezke (telebistako nahi adina kanal, internet, txatak eta korreo elektronikoa...) eta kontrolatu ezean eragin oso kaltegarria izan dezakete ume eta gazteen heziketan.
Seme-alaba kontrolaezinak, berekoiak, frustrazioa jasateko gai ez direnak izan nahi dituzten gurasoentzako gomendio hauek irakurri nituen behin; betez gero ez duzue kalerik egingo: eskatzen duten guztia eman iezaiezue; egiten dituzten txorakeri eta bihurrikeri guztiak txalotu iezaizkiezue; ezta okurritu ere heziketa moral eta zibikoa ematea; ez behin ere errietarik egin frustatuko zaizkizue eta agian; botata eta jaso gabe uzten duten guztia jaso eta txukundu ezazue; nahi duten guztia ikusi (tv, internet...) eta nahi dituzten jokuak erabili ditzatela ordenagailuan eta play-stationean, ez denbora mugarik jarri, noski; ez esfortzurik eginarazi, ez dezatela jakin bizitza honetan lana egin behar dela bizirauteko; eztabaida sutsuak izan beraien aurrean; eskatzen duten diru guztia emaiezue; dituzten kapritxo guztiak bete eta inoiz ez kontrarik egin.
Ume eta gazteei mugak ezartzea, eman behar direnean ezezkoak ematea eta betebeharrak betearaztea; laztanak, musuak eta besarkaden bezainbesteko maitasunaren adierazleak dira eta beraien garapen orekaturako ezinbestekoak dira.
Lasai egon beraz, gure ume eta gazteak ez dira inongo mutazio genetikorik jasaten ari.
2007ko martxoa
Gizakion heziketa oso gai konplexua da. Jaiotzen garenetik, eta askoren aburuz amaren sabelean gaudenetik ere, gure inguruan ematen diren gertaerak eragina izango dute gure nortasunean, gure izaeran, gure heziketan eta horietako asko oharkabean pasatzen dira gehienontzat. Ume batek (eta heldu batek baita ere) errazago ikasiko du ikusten duena esaten zaiona baino. Gazteek, umeek eredu egokiak, erreferenteak behar dituzte.
Kontua horixe da, orain dela urte batzuk, oinarrizko heziketa osatzeko garaian, erreferente gutxiago, ia etengabe presenteak (ama gehienetan hor zegoen) eta batuagoak zeuden; herritar gehienak ere ume eta gazteen heziketa prozesuan bete-betan parte hartzen zuten. Gaur egun berriz, heziketa erreferenteak askotan desagertu egin dira eta estimuloen iturriak ia mugagabeak izan daitezke (telebistako nahi adina kanal, internet, txatak eta korreo elektronikoa...) eta kontrolatu ezean eragin oso kaltegarria izan dezakete ume eta gazteen heziketan.
Seme-alaba kontrolaezinak, berekoiak, frustrazioa jasateko gai ez direnak izan nahi dituzten gurasoentzako gomendio hauek irakurri nituen behin; betez gero ez duzue kalerik egingo: eskatzen duten guztia eman iezaiezue; egiten dituzten txorakeri eta bihurrikeri guztiak txalotu iezaizkiezue; ezta okurritu ere heziketa moral eta zibikoa ematea; ez behin ere errietarik egin frustatuko zaizkizue eta agian; botata eta jaso gabe uzten duten guztia jaso eta txukundu ezazue; nahi duten guztia ikusi (tv, internet...) eta nahi dituzten jokuak erabili ditzatela ordenagailuan eta play-stationean, ez denbora mugarik jarri, noski; ez esfortzurik eginarazi, ez dezatela jakin bizitza honetan lana egin behar dela bizirauteko; eztabaida sutsuak izan beraien aurrean; eskatzen duten diru guztia emaiezue; dituzten kapritxo guztiak bete eta inoiz ez kontrarik egin.
Ume eta gazteei mugak ezartzea, eman behar direnean ezezkoak ematea eta betebeharrak betearaztea; laztanak, musuak eta besarkaden bezainbesteko maitasunaren adierazleak dira eta beraien garapen orekaturako ezinbestekoak dira.
Lasai egon beraz, gure ume eta gazteak ez dira inongo mutazio genetikorik jasaten ari.
2007ko martxoa
URTARRILEKO ALDAPA
Urtarrileko aldapa bukatzear dago eta ezin itxaropenik azaldu. Egun, urte osoa bilakatu zaigu aldapa. Gure soldataren puska eder bat erabilita ere, biziaren erdia baino gehiago eman behar dugu etxebizitza ordaintzeko eta astuna izan arren hau ez da zama latzena; gure kontsumoaren gizarte maite honek harrapatuta gauzka bere hatzaparretan. Lana egin dirua irabazteko eta dirua irabazi kontsumitzeko eta berriz ere katea hasi: lana, dirua, erosketa, lana... etenik gabe.
Indian hilabete batzu pasa dituen gazte tolosar batek halaxe esaten zidan hango bizipenei buruz galdetuta “ba, hangoa baino, harrigarrigoa egin zait gure bizimoduarekin berriz ere topo egitea, hemen patxadarik ez dugu, beti presaka, beti lanpetuta, ezin iritsi; dena dugu eta gehiago nahi. Izan naizen herriko jendeak berriz, ezer gutxi du, bizitzeko lain, baina beste pake bat antzematen zaie, lasaitasun eta barne oreka handiagoz bizi dira”.
Uda partean lagun batekin izandako solasaldia etorri zait gogora, gure Aitton-Amonek gu baino askoz ere hobeto bizi zirela zioen berak, goizetik gauera beharra besterik egin ez arren lasaiago bizi eta zoriontsuagoak zirela. Nik berriz, ezetz, orain askoz ere erosogo bizi garela, lan ordu gutxiago egiten ditugula eta lana bera ere, orokorrean xamurragoa izaten dela, jatekorik ez zaigula falta, aisialdirako denbora gehiago dugula, osasun asistentzia...
Gazte tolosar horren Indiako herri txiki batean bizitakoaren gaineko hausnarketak eta udako gau epel hartan nire lagunak esandakoak nire iritzia zertxobait zehaztera eramaten naute: hobeto bizi garela baino hobeto bizi gaitezkeela esango nuke. Norberaren baitan dago gakoa.
2007ko urtarrila
Indian hilabete batzu pasa dituen gazte tolosar batek halaxe esaten zidan hango bizipenei buruz galdetuta “ba, hangoa baino, harrigarrigoa egin zait gure bizimoduarekin berriz ere topo egitea, hemen patxadarik ez dugu, beti presaka, beti lanpetuta, ezin iritsi; dena dugu eta gehiago nahi. Izan naizen herriko jendeak berriz, ezer gutxi du, bizitzeko lain, baina beste pake bat antzematen zaie, lasaitasun eta barne oreka handiagoz bizi dira”.
Uda partean lagun batekin izandako solasaldia etorri zait gogora, gure Aitton-Amonek gu baino askoz ere hobeto bizi zirela zioen berak, goizetik gauera beharra besterik egin ez arren lasaiago bizi eta zoriontsuagoak zirela. Nik berriz, ezetz, orain askoz ere erosogo bizi garela, lan ordu gutxiago egiten ditugula eta lana bera ere, orokorrean xamurragoa izaten dela, jatekorik ez zaigula falta, aisialdirako denbora gehiago dugula, osasun asistentzia...
Gazte tolosar horren Indiako herri txiki batean bizitakoaren gaineko hausnarketak eta udako gau epel hartan nire lagunak esandakoak nire iritzia zertxobait zehaztera eramaten naute: hobeto bizi garela baino hobeto bizi gaitezkeela esango nuke. Norberaren baitan dago gakoa.
2007ko urtarrila
Subscribe to:
Posts (Atom)