- Emakumeen aurkako bortizkeria ulertzeko nahitaezkoa iruditzen zait Galtung-en piramidea ezagutzea eta aztertzea.
Emakumeenganako indarkeriaren aurkako Nazioarteko Eguna iristean administrazio gehienek kontzientziazio kanpainak egiten dituzte eta hezkuntzaren beharra azpimarratzen da. Batzuen kontzientzia lasaituko da ekimen horiekin baino arazoaren azal-azalean gelditzen direla iruditzen zait.
Zer da bortizkeri kulturala? Gure ohitura, jarrera eta baloreen multzoa da. Bere espresioa jokoetan, jostaiduetan, kiroletan, abestietan, iragarkietan, filmetan... eta nola ez, gure jarreretan ikus dezakegu. Bortizkeri kulturala emakumeen aurkako bortizkeria justifikatu eta legitimatzen duen marko ideologikoa da. Adibideak:
- Emakumea publizitatean:
- Jostailuetan: egun hauetako batean buzoian jasoko duzun katalogoan adibide ugari tipatuko dituzu seguraski.
- Abestietan (jarritako adibideak zure sensibilidadea larriki zauritu dezake, kontuz!):
- Kiroletan. Emakume kirolarien presentzia komunikabideetan oso eskaxa da eta gehienetan deskontextualizatua eta hipersexualizatua. Emakume kirolaria komunikabideetan. (artikulu idaztia) Emakume kirolarien oztopoak (dokumentala).
- Komunikabideetan. La mujer y los medios de difusión.
- Adibideak mugagabeak dira, baino bortizkeri kulturala ez da horretara mugatzen eta gertu-gertu dugu: whathsAppetik lagunen batek txiste matxistak edo emakumea objetu sexual gisa azaltzen diren argazkiak partekatzen dituenean, edo bortizkeria gutxiesten denean edo salaketa faltsuen "buloa" zabaltzen denean. Maitasun erromantikoa, bere mitoak eta ber ezaugarri toxikoak, hala nola, kontrola, zeloak, posesibitatea...
Zer da bortizkeri estrukturala. Talde baten beharren asetzea mugatzen duten egitura fisiko edo antolamenduzkoen multzoa litzateke. Atal honetan, eta emakumeen kontrako bortizkeria adibidetzat hartuta, honako kasu hauen aipatu genitzazkeen besteak beste: emakumeen soldata baxuagoak; formakuntza berdina edo hobea izanda langabe tasa altuagoak; kristalezko sapaia bezala ezagututako fenomenoa, non emakumeak erakunde bateko organigraman gora egitean une batean aurrera egiteko langa bat topatuko duten; emakumeen presentzia eskaxa aginte eta erabakitze postuetan, publiko, pribatu zein politikoetan...
Bortizkeri zuzena. Oso ikusgarria baino ia beti beste bien ondorio, eta tamalez, honen aurrean bakarrik hartzen dira neurriak. Eta kasu honetan ere fokoa erratuz, erasotzailea kontrolatu beharrean biktima da bere bizitza baldintzatua aurkitzen duena...
Bortizkeri zuzena eman ez dadin bortizkeri kulturala eta estrukturalaren oinarrien aurka jo beharko genuke eta horretan, administrazioaz gain, gizonok ardura zuzen-zuzena dugu.
